Tijdens de Week van lezen en schrijven, van 8 t/m 15 september, vraagt de Stichting Westfriese Bibliotheken hier aandacht voor: hoe kun je het signaleren en wat doe je als je het herkent? En hoe is het om laaggeletterd te zijn? 

Moeite met alledaagse handelingen

Een kaartje kopen voor de trein. Een afspraak maken om je paspoort te verlengen. Je kind helpen om te leren lezen of huiswerk te maken. Je medicijnen goed innemen. Veiligheidsinstructies volgen op de werkvloer. Koken met een recept. Niet méér geld uitgeven dan je hebt.

Zomaar wat dagelijkse dingen die niet vanzelfsprekend zijn voor iemand die laaggeletterd is. ‘En dat zijn er nogal wat in Nederland,’ volgens Carlijn Burggraaf die programmamaker basisvaardigheden is bij de bibliotheek: ‘Landelijk is 12% van de inwoners tussen de 15 en 65 jaar laaggeletterd. En dat zijn echt niet alleen mensen met een migratieachtergrond. De helft heeft Nederlands namelijk als moedertaal.

Vaak hoor je dan ‘Oh, maar dan lees je toch gewoon geen boeken’, maar het gaat veel verder dan dat. Technisch lezen en schrijven lukt, maar het probleem is begrijpend lezen: tekst kunnen toepassen en interpreteren. Dat kan grote gevolgen voor dagelijkse dingen, zoals het lezen van een recept of het reizen met de trein. In ergere gevallen kan het leiden tot  financiële problemen, verkeerd gebruik van medicijnen, of onveilige situaties op het werk.

Stede Broec en Enkhuizen scoren bovengemiddeld hoog

In Enkhuizen, Stede Broec en Drechterland gaat het zelfs om 17% van de inwoners, beduidend hoger dan het landelijke gemiddelde. In Enkhuizen gaat het voornamelijk om mensen met een migratieachtergrond, terwijl
het in Stede Broec en Drechterland vooral werkende 50+ers zijn met een Nederlandse achtergrond.

Schaamte

 ‘Vooral degenen met een Nederlandse achtergrond weten het uit schaamte vaak goed te verbergen, zelfs voor eigen familie. Terwijl er vaak een heel logische verklaring voor is. Ze hebben bijvoorbeeld veel school gemist door gezondheidsproblemen of door mantelzorg. Vroeger was er ook veel minder aandacht voor leesproblemen en werd je misschien gepest of de klas uit gestuurd. Anderen zijn al jong gaan werken met hun handen, waarbij tekst en computer minder aan de orde zijn. Maar dat verandert nu steeds meer werk met computers gedaan wordt. En er zijn steeds minder fysieke loketten verdwijnen waar iemand de papieren voor je invult. Het probleem wordt dus veel zichtbaarder en nijpender.’

In onderstaand filmpje vertelt Dennis Bos hoe het is om laaggeletterd te zijn en hoe hij hulp zocht. 

Signaleren en voorkomen

Tijdens de Week van lezen en schrijven vraagt Stichting Westfriese Bibliotheken de aandacht voor laaggeletterdheid: wat zijn de signalen, wat doe je als het herkent en hoe kunnen we het samen tegengaan?

Kom naar de film om te ervaren hoe het is om laaggeletterd te zijn. Of kom naar de familievoorstelling van Digi & Buki om het plezier van lezen en computer van jongs af aan te ontdekken.